અધ્યાય ૧

(કોઇ પણ શ્લોક નો વિસ્તાર કરવા સ્લોક પર ક્લિક કરો)

સંજય ઉવાચ । એવમુક્તો હૃષીકેશો ગુડાકેશેન ભારત । સેનયોરુભયોર્મધ્યે સ્થાપયિત્વા રથોત્તમમ્ ॥૨૪॥

સંજય બોલ્યા: હે ભારત (ધૃતરાષ્ટ્ર)! અર્જુન (ગુડાકેશ – નિદ્રાને જીતનાર) દ્વારા આ પ્રમાણે કહેવાયા પછી, ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે (હૃષીકેશ) તે ઉત્તમ રથને બંને સેનાઓની મધ્યમાં સ્થાપિત કર્યો.
ભીષ્મદ્રોણપ્રમુખતઃ સર્વેષાં ચ મહીક્ષિતામ્। ઉવાચ પાર્થ પશ્યૈતાં સમવેતાન્કુરૂનિતિ॥ ૨૫॥

(શ્રીકૃષ્ણે) ભીષ્મ અને દ્રોણાચાર્ય વગેરે બધા રાજાઓ સામે ઊભા રહીને કહ્યું: “હે પાર્થ! (અર્જુન) એ લોકો જોઈને તું વિચાર કર કે ક્યાં કેટલાં કૌરવો એકઠા થયા છે.”
તત્રાપશ્યત્થીતાન્પાર્થઃ પિતૃનથ પિતામહાન્ | આચાર્યાન્માતુલાન્ભ્રાતૃન્પૌત્રાન્પૌત્રાન્ સખींસ્તથા ||26 ||

ત્યારે અર્જુને બંને પક્ષોની સેના વચ્ચે પોતાના પિતા, પિતામહો, ગુરૂઓ, માતુલો (મામા), ભાઈઓ, પુત્રો, પૌત્રો અને મિત્રોને ઊભા જોયા.

(અહીં આપેલ શ્લોકનો વિચાર અને વિસ્તારએ મારી પોતાની અંગત માન્યતા પર આધારિત છે) – મનિષ ગણાત્રા